Vanaf 1 februari 2023 moeten meerderjarige jeugdsportbegeleiders een uittreksel strafregister voorleggen aan hun sportorganisatie (zoals een hengelclub of verbond). Het betreft alle sportorganisaties die jeugdactiviteiten organiseren waarbij jeugd structureel wordt begeleid. Eénmalige activiteiten worden niet geviseerd. Een sportorganisatie die éénmaal per jaar een jeugdnamiddag organiseert, valt niet in het toepassingsgebied. Het gaat over meerdaagse (bijvoorbeeld een hengelkamp of een initiatiereeks) of langdurige activiteiten (bijvoorbeeld: jeugdwerking club, meerdere jeugdnamiddagen doorheen het jaar). De sportorganisatie (de federatie, het verbond of de hengelclub maar bijvoorbeeld ook de gemeentelijke sportdienst) moet dan beoordelen of deze persoon geschikt is om minderjarigen te begeleiden.
We vatten het kort samen:
- Wie moet dit voorleggen?
De verplichting geldt voor medewerkers die rechtstreeks minderjarigen begeleiden zoals initiatoren of coaches. Scheidsrechters of andere officials bij jeugdwedstrijden vallen hier niet onder (zij begeleiden de wedstrijd, niet de deelnemer). Dit is niet van toepassing op mensen die enkel instaan voor catering of andere ondersteuning vallen hier ook niet onder. - Wanneer moet dit worden voorgelegd?
De medewerker moet dit voorleggen vóór zijn aanstelling en bij elke nieuwe aanstelling of functiewijziging. - Wat moet de medewerker voorleggen?
De medewerker legt een papieren uittreksel strafregister model 2 voor van maximum één maand oud. Dit uittreksel kan je bekomen via je gemeente- of stadsbestuur of online via ‘Mijn Burgerprofiel’ (https://www.burgerprofiel.be/). - Wie moet wat controleren?
De verantwoordelijkheid voor naleving van de verplichting ligt bij de sportorganisatie (de hengelclub of verbond). Zij moet dit controleren vóór zij de medewerker aanstelt. De sportorganisatie controleert enkel de uittreksels van de medewerkers die zij effectief wil aanstellen. Ze controleert ook enkel medewerkers die het laatste jaar geen uittreksel hebben moeten voorleggen. De sportorganisatie kan een specifiek persoon aanduiden voor de controle. Dat kan zowel een bestuurder als lid zijn. - Hoe beoordeel je het uittreksel?
Bij een blanco uittreksel is er geen beoordeling nodig. Pas als er vermeldingen (concreet is dit een verwijzing naar een artikel in het Strafwetboek) zijn opgenomen, moet er een beoordeling gebeuren. Hiervoor moet je met de betrokken medewerker spreken want de feiten zelf staan niet beschreven in het uittreksel. Bij de beoordeling moet je nagaan of er nog sprake kan zijn van goed en zedelijk gedrag en een onberispelijk gedrag in de omgang met jongeren. Er zijn enkele richtsnoeren:- Wat is de context van de feiten?
- Hoe oud zijn de feiten?
- Zijn de feiten gepleegd ten aanzien van minderjarigen?
Als je moeite hebt om een medewerker te beoordelen, contacteer dan het Centrum Ethiek in de Sport (ethischsporten.be of 092431136). Blijft de twijfel, plaats je het belang van de minderjarige in je sportorganisatie voorop.
- Wanneer moet je een medewerker weigeren?
De sportorganisatie weigert automatisch personen met een bijkomende straf zoals voorzien in art. 382bis, 1°, 2° of 3° van het Strafwetboek. Deze straf wordt als dusdanig in het formulier vermeld. De sportorganisatie weigert in het algemeen plegers van zedenmisdrijven ten aanzien van kinderen. - Hoe ga je om met de inhoud van het uittreksel?
Het uittreksel zelf houdt de organisatie niet bij. De gemandateerde bekijkt het uittreksel in bijzijn van de medewerker en geeft het dan terug. De gemandateerde noteert enkel dat het uittreksel is gecontroleerd en de datum van de controle. De Vlaamse Sportfederatie heeft een model beschikbaar in haar kennisbank (zie link hieronder).
Opmerking: Dit is een sterk vereenvoudigde versie van het Draaiboek Sport waarvoor je de link hieronder vindt. Alle details over de verplichte controle vind je in dat Draaiboek Sport.
Zit je nog met vragen? Contacteer het secretariaat Sportvisserij Vlaanderen (info@sportvisserijvlaanderen of 050414077), het Aanspreekpunt Integriteit van Sportvisserij Vlaanderen (Isabelle@sportvisserijvlaanderen.be) of het Aanspreekpunt Integriteit van Dierenhobby’s vzw (christophe@sportvisserijvlaanderen.be). Heb je vragen over de beoordeling van het uittreksel van een medewerker? Contacteer dan het Centrum Ethiek in de Sport (https://www.ethischsporten.be/ of 092431136).
Bijkomende info Vlaamse Sportfederatie (alle aangesloten clubs Sportvisserij Vlaanderen kunnen een login aanvragen voor de kennisbank):
- Algemene informatie (publiek): https://vlaamsesportfederatie.be/nieuws-en-inspiratie/het-uittreksel-strafregister-voor-sportorganisaties-wat-en-hoe
- Stappenplan controle (publiek): https://vlaamsesportfederatie.be/system/files/documenten/publiek/Stappenplan%20USR.pdf
- Draaiboek Sport (publiek): https://vlaamsesportfederatie.be/system/files/documenten/publiek/Draaiboek%20USR.pdf.
- Registratie controle (login nodig): https://vlaamsesportfederatie.be/kennisbank/hoe-registreer-je-de-controle-van-het-uittreksel-strafregister. Alternatief kan je dit opnemen in een ruimer vrijwilligersregister: https://vlaamsesportfederatie.be/kennisbank/werken-met-vrijwilligers.
